بمناسبت ۱۶ اسفند سالگرد عروج رسول سینمای ایران

 

رسول ملّاقلی‌پور ( ۱۷ شهریور ۱۳۳۴- ۱۶ اسفند ۱۳۸۵)  

ملاقلی‌پور از کارگردانان سینمای جنگ و اجتماعی ایران بود و توانست با فیلم پرواز در شب سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از جشنواره فیلم فجر دریافت کند.

زندگی‌نامه :  

وی در روزهای آغازین انقلاب عکاسی را به‌طور آماتور آغاز کرد و با شروع جنگ ایران و عراق، به صورت حرفه‌ای به ادامه آن پرداخت و پس از آن به ساخت فیلم مستند از عملیات مختلف دفاع مقدس پرداخت و فیلم کوتاه شاه کوچک را با دوربین ۱۶ میلی متری ساخت که موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم از جشنواره وحدت شد. او نخستین فیلم بلند خود را در سال ۱۳۶۳ با نام نینوا با دوربین ۱۶ میلی متری ساخت و به این ترتیب به سینمای حرفه‌ای راه یافت. با ساخت پرواز در شب (۱۳۶۵) جایزه بهترین فیلم را از جشنواره پنجم فیلم فجر بدست آورد. با افق قدرت کارگردانی خود را به رخ همگان کشید و با ساخت مجنون و خسوف همگام با شرایط روز حرکت کرد. اما با فیلم پناهنده نزد منتقدان به محبوبیت رسید و در سال ۱۳۷۴ اثر قابل‌توجه‌اش سفر به چزابه را ساخت. شکست سفر به چزابه در اکران عمومی و توقیف نجات یافتگان، ملاقلی پور را واداشت تا برای جبران ضرر، بدترین فیلم کارنامه اش را رقم بزند: کمکم کن. و برای اثبات توانایی‌هایش یک سال بعد هیوا را ساخت که در جشنواره هفدهم فیلم فجر جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلم را علاوه بر جوایز دیگر نصیب خود کرد. در سال ۱۳۷۸ ملاقلی‌پور فیلم سه اپیزودی نسل سوخته را ساخت. قارچ سمی که در سال ۱۳۸۰ ساخته شد، تمام ضعف‌های کمکم کن و تمام قوت‌های نسل سوخته را یکجا با خود داشت. یک فیلم خوش ساخت با شخصیت‌ها و نگاهی آشفته و روان‌پریش. میم مثل مادر ملاقلی‌پور که با استقبال عمومی مواجه شده بود یکی از آخرین فیلم‌های او بود.

ملاقلی‌پور در سفر خود به کربلا برای بازدید لوکیشن‌ها از فرصت استفاده کرد و مستندی نیز به نام شش گوشه عرش را جلوی دوربین برد که آخرین اثر او محسوب می‌شود. او در سفرش به کربلا متوجه شد که هنرمندان برجسته اصفهانی در آنجا مشغول طراحی ضریح امام حسین بن علی هستند. دو شب حضور در کنار این هنرمندان به فیلم مستندی بدل شد. قرار بود بخش دیگر از تصویربرداری این فیلم مستند نیز در اصفهان انجام شود. ملاقلی‌پور این فیلم را به صورت افتخاری کارگردانی کرد.

فیلم‌شناسی :  

کارگردان و نویسنده

میم مثل مادر (۱۳۸۵)
مزرعه پدری (۱۳۸۱)
قارچ سمی (۱۳۸۰)
نسل سوخته (۱۳۷۸)
هیوا (۱۳۷۷)
کمکم کن (۱۳۷۷)
سفر به چزابه (۱۳۷۴)
نجات یافتگان (۱۳۷۴)
پناهنده (۱۳۷۲)
خسوف (۱۳۷۱)
مجنون (۱۳۶۹)
افق (۱۳۶۷)
پرواز در شب (۱۳۶۵)
بلمی به سوی ساحل (۱۳۶۴)
نینوا (۱۳۶۲)

نویسنده

دشت ارغوانی (۱۳۷۳)
لبه تیغ (۱۳۷۱)

جوایز  

کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلم (قارچ سمی)
دوره ۲۰ جشنواره فیلم فجر - سال ۱۳۸۰

کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه (قارچ سمی)
دوره ۲۰ جشنواره فیلم فجر - سال ۱۳۸۰

کاندید سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (سفر به چزابه)
دوره ۱۴ جشنواره فیلم فجر  - سال ۱۳۷۴

کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه (هیوا)
دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر  - سال ۱۳۷۷

برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (هیوا)
دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر  - سال ۱۳۷۷

برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم (هیوا)
دوره ۱۷ جشنواره فیلم فجر  - سال ۱۳۷۷

کاندید سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول و دوم (افق)
دوره ۷ جشنواره فیلم فجر - سال ۱۳۶۷

کاندید تندیس زرین فیلم منتخب انجمن نویسندگان و منتقدان (قارچ سمی)
دوره ۷ جشن خانه سینما  - سال ۱۳۶۲

برنده لوح زرین بهترین فیلم (پرواز در شب)
دوره ۵ جشنواره فیلم فجر - سال ۱۳۶۵

کاندید لوح زرین بهترین فیلمنامه (پرواز در شب)
دوره ۵ جشنواره فیلم فجر - سال ۱۳۶۵

کاندید لوح زرین بهترین فیلم سال (قارچ سمی)
دوره ۳ منتخب سایت ایران اکتور (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۸۲

کاندید لوح زرین بهترین کارگردان سال (قارچ سمی)
دوره ۳ منتخب سایت ایران اکتور (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۸۲

برنده لوح زرین بهترین فیلم سال (نسل سوخته)
دوره ۱ منتخب سایت ایران اکتور (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۸۰

کاندید لوح زرین بهترین کارگردان سال (نسل سوخته)
دوره ۱ منتخب سایت ایران اکتور (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۸۰

کاندید لوح زرین بهترین فیلمنامه سال (نسل سوخته)
دوره ۱ منتخب سایت ایران اکتور (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۸۰

سومین فیلم سال (پناهنده)
دوره ۹ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۷۳

سومین فیلم سال (سفر به چزابه)
دوره ۱۱ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۷۵

پنجمین فیلم سال (نسل سوخته)
دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۷۹

نهمین فیلم سال (مجنون)
دوره ۶ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۷۰

دهمین فیلم سال (هیوا)
دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۷۹

انتخاب ویژه سال (نسل سوخته)
دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین‌های سال) - سال ۱۳۷۹

مرگ  

رسول ملاقلی پور که تا آخرین لحظات عمر خود تعهدش را به جنگ و فیلمسازی و کار در این زمینه انجام می‌داد عاقبت در راه همین تعهد جان باخت. وی که به عراق برای دیدن لوکیشن فیلم بعدی خود که آن هم به مقولهٔ جنگ می‌پرداخت رفته بود، در ۱۶ اسفند ۱۳۸۵ بر اثر سکتهٔ قلبی جان باخت و آخرین ساختهٔ خود را نیمه تمام گذاشت.
 

یادش گرامی